Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014

Κάλαντα από το Μπογιαλίκι Ανατολικής Ρωμυλίας




Αυτά τα κάλαντα τα τραγουδούσαν τα παλικάρια του χωριού τα παλικάρια τσπαντριάς γι’ αυτό και οι κοπέλες περίμεναν πότε θα έρθουν τα Χριστούγεννα για να δγιούν πχιός, θα ήταν τραγουμάνος στος σπίτι της που σημαίνει ότι θα ήταν υποψήφιος γάμπρός. Κι’ αν τα’ άριζη κι αφτήν δεν είχε παρά να τους δος να του καταλάβ. Έτσι τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια είχαν διπλό νόημα. Ξεκινούσαν τα παλικάρια του χωριού από το σπίτι του παπά (που πέρναν την ευχή του) μετά στου πρόεδρο του χωριού. Κατόπιν πέρνανε το χωριό= με την αράδα, αλλά από το πιο κοντινό μέρος της εκκλησίας για να τελειώσουν στο μακρύτερο. Γιατί τελειώνοντας το χωριό όλο, τραγουδούσαν όλοι μαζί το:
Εβγάτε δγιέτε μάθετε
Το νιό χρηστό π’ γεννάτε
γιεννιέτε και βαφτίζετε
στο μέλι και στο γάλα
Το μέλι το τρών’ οι άρχοντες
το γάλα οι αφεντάδες
και το μελισοβότανο
να λούζονται οι κυράδες
Ο δε παπάς περίμενε να ακούσει το εβγείτε δγιέτε μάθετε. Έπερνε το πατραχείλι του παραμάσχαλα και πήγαινε και χτυπούσε την καμπάνα. Όλα τα παλικάρια μπαίναν στην εκκλησία με τη σειρά, άναβαν το κερί τους φιλούσαν την εικόνα του Χριστού και πήγαιναν για ύπνο. Γιατί γρήγορα έβγαινε ο ήλιος και τότε είχαν την ευθύνη να οργανώσουν το γλέντι που διαρκούσε πολλές φορές τρείς μέρες και τρείς νύχτες. Ήταν ντροπή να μην αντέξει κάποιο από τα παλικάρια και να πάει για ύπνο.
Σήκω – σήκω συ αφέντημ
κι αν κοιμάσαι σήκω κάτσε
κι αν κάθηση σήκω άνοιξε
για τ’ αρχντοπαλικάρια
Για τ’ αρχοντοπαλικάρια
να σου πούνε το τραγούδι
να σου πούνε το τραγούδι
πως γεννιέται ο Χριστός μας.
Και αν δεν ξυπνούσε ο νοικοκύρης το τραγουδούσαν τρείς φορές και αν πάλι δεν άνοιγε τότε ο τραγουμάνος χτυπούσε την πόρτα και αν δεν τους άνοιγε και πάλι τότε του τραγουδούσαν το κοροϊδευτικό
Για σένα πρέπει αφέντη μου
τορβάς και δεκανίκι
να σε τραβούνε τα σκυλιά
και πέντε – δέκα λύκοι.
Αν άνοιγε η πόρτα μπαίνανε μέσα τέσσερα παλικάρια χωρισμένα σε δύο ομάδες, ο άκρος δεξιός ήτανε ο τραγουμάνος. Τα κάλαντα του Χριστού το πρώτο τραγούδι:
Χριστούγεννα πρωτούγεννα
πρώτη γιορτή του χρόνου
πόψε Χριστός γεννήθηκε
κι ο κόσμος δεν το νιώθει
και ο κόσμος και τα κλαμπεδιά
και ο βασιλιάς αετός μας
τ’ άγια βαγγέλια λειτουργούν
κι οι απόστολοι ψέλνουν.
Και ψέλνοντας διαβάζοντας
Χριστός νοδέντρος ξέρει
νοδέντρος νάταν ο Χριστός
τα κλούτα για βαγγέλια.
Και ταργιράν τα φήλα του
νάταν οι προφητάδες
προφήτες βγάζουν κι έλεουν
για του Χριστού τα πάθη
Χριστέ μ’ Χριστέ μ’ αλήθεια είναι
Χριστέ μου στραβομένε
σε στράβρωναν σε πάγευαν
να παν να σε σκιντζέψουν
κι όσες σκίντζες τρανές σκίντζες
κι όλες τις καταδέθκης
μόν μια σκιντζιά τρνά σκιντζιά
κήν δεν την καταδέθκης
το χαλκό του παρήγγελναν
να κόψουν τρία πηρούνια
κι αυτός ο τρισκατάρατος
βαρεί και κόβει πέντε
τα δυό βαρούν στα χέρια του
τ’ άλλαν τα δυό στα πόδια
το πέμπτο το φαρμακερό
ναγνάντια στην καρδιά του
Να στάξει αίμα και χολή
για την αληθιοσύν μας
να στάξει αίμα και καρί
για την χρηστιανοσύν μας

ρεφρέν

Χριστέ μ και μείς σε τραγουδούμ
και φέτος κι του χρόνου

Από το 

http://evrospower.blogspot.gr/2009/12/1.html


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου